journalistiek over mondiale samenwerking

Minister Kaag werkt hard aan een nieuw subsidiekader voor het maatschappelijk middenveld. Ze wil meer eigenaarschap geven aan zuidelijke ngo’s om hen meer legitimiteit te geven, en ziet daarbij een andere rol voor Nederlandse organisaties. Vice Versa vroeg vier zuidelijke organisaties hoe zij dit zien. Wat is hun gouden tip voor onze minister? Met vandaag Pooven Moodley, directeur van Natural Justice in Zuid-Afrika, een mensenrechtenorganisatie die met lokale gemeenschappen werkt aan sociale en ecologische rechtvaardigheid in tien Afrikaanse landen, met kleinere projecten in Azië en Zuid-Amerika.

Pooven Moodley werd op zijn dertiende actief in de Apartheidsstrijd in Zuid-Afrika. Dat legde de kiem voor zijn geloof in verandering van onderop. ‘Mijn centrale gedachte is dat lokale gemeenschappen hun eigen machthebbers ter verantwoording roepen. Zij kunnen verandering doorvoeren’, zegt hij. ‘De vraag voor landen die hen willen helpen, is vervolgens: hoe ga je achter die mensen staan met een goede ondersteuningsstructuur?’

Hij wijst op het probleem van grote ngo’s, waarvoor hijzelf sinds de jaren negentig heeft gewerkt op verschillende Afrikaanse kantoren. ‘Die organisaties hebben een enorm aantal werknemers en infrastructuren in Europa. Dat kost bakken met geld. Het wekt wantrouwen onder veel Afrikaanse activisten; al dat geld kan in hun ogen beter voor hun strijd worden gebruikt.’

Tegelijkertijd ziet Moodley de waarde van de organisaties. ‘Ze hebben door de jaren heen expertise en relaties opgebouwd in zuidelijke landen. Ze houden een vinger aan de pols voor donoren; je kunt ze er niet in één ruk tussenuit halen. De Nederlandse overheid kan onmogelijk met iedere gemeenschap contact onderhouden.’

Hij adviseert Kaag het Nederlandse subsidiekader geleidelijk aan te passen om zo lokale gemeenschappen beter te bereiken. ‘Verplicht Nederlandse organisaties om samen te werken met een gewortelde, zuidelijke partner’, zegt hij. ‘Dan heb je een vrij direct kanaal van de financier naar de lokale gemeenschap. Na verloop van tijd kun je de Nederlandse organisatie ertussenuit halen, mits de zuidelijke partner zichzelf bewezen heeft als betrouwbare partner. De Nederlandse overheid financiert de laatste dan direct. Werk daar naartoe.’