In de nieuwe Vice Versa die deze week verschijnt staat ‘de ander’ centraal en zoeken we naar een nieuw, progressief narratief. Angst voor de ander kun je alleen bestrijden met menselijke verhalen, schrijven Ayaan Abukar en Marc Broere.
Of het nu gaat om Trumpin de VS, Orbán in Hongarije, Le Pen in Frankrijk, De Wever in België, Wilders in Nederland of om Bolsonaro in Brazilië, ze hebben allemaal een simpele lezing van de wereld en hanteren dezelfde strategie: ‘de ander’ framen als bedreiging.
De anderen, dat zijn de migrant, de asielzoeker, de moslim, de journalist en de ‘klimaatdrammer’. Dat verhaal wordt op een spectaculaire manier verteld en met veel discipline herhaald. Rechtse en populistische partijen en hun leiders zijn erin geslaagd het discours en mediaframes over de ander grotendeels te bepalen door stemmingmakerij en het zaaien van angst. Ze profileren zich als de ridder die de ‘westerse waarden’ beschermt.
In deze Vice Versa staat ‘de ander’ in een aantal verhalen centraal en zoeken we naar een nieuw, progressief narratief. In zijn essay schrijft oud-minister Jan Pronk dat de ander niet wordt gezien ‘als persoon met een naam en een gezicht, maar als anonieme en inwisselbare vertegenwoordiger van een soort’.
Wij denken dat het van groot belang is dat er ruimte komt voor nieuwe perspectieven die ‘het buitenland’, ‘de migrant’ en ‘de vreemdeling’ een gezicht geven. Angst kun je alleen bestrijden met menselijke verhalen. Er is een groeiende behoefte aan meer duiding en het contextualiseren van vraagstukken over migratie, internationale solidariteit, klimaat en de multiculturele samenleving. Het gaat om het kantelen van de negatieve frames en om tegenwicht bieden en tegenmacht creëren.
Maar hoe doe je dat?In het artikel van Marc van Dijk steltopiniemaker Kiza Magendane dat het soms lijkt alsof progressieve mensen zich nooit trainen in argumentatie: ‘Ze hebben overtuigingen die ze als vanzelfsprekend beschouwen, omdat ze het morele gelijk aan hun kant menen te hebben.’ Progressieve mensen moeten het debat ‘terugkapen’, stelt filosofe Ivana Ivkovic. ‘Er is niets mis met framing’, zegt ze, ‘zolang de frames geworteld zijn in degelijke feitenanalyse en in een stevig idealistisch verhaal.’ Het draait volgens haar erom nieuwe vormen van verbondenheid te creëren.
De oplossing is niet simpel. Progressieve krachten moeten zichzelf uit- dagen en hun kijk op de ander opnieuw invullen, zonder vooroordelen. Onze samenleving heeft een herstart nodig – en zelfs dan moeten we niet de illusie hebben dat we de ander ooit volledig zullen begrijpen. Maar het begint met ontmoetingen, zoals Ellen Mangnus in haar bijdrage schrijft.
Hoe verrijkend het is je in de wereld te begeven, erin onder te dompelen, toont het oeuvre van Ryszard Kapuściński, de Poolse reisschrijver en ‘onderzoeker van de andersheid’. Een leven lang trok hij door Afrika, Azië en Latijns-Amerika, hij sliep in schuren, deelde lief en leed en sleepte alleen boeken en een braadpan mee. Steeds was hij onder anderen, vermengd en toch anders gebleven, altijd op zoek naar uitwisseling. Aan zijn essaybundel De Ander ontlenen we het motto van deze editie: ‘Elke ontmoeting met de Ander is een raadsel,’ schreef hij, ‘iets onbekends, sterker nog: een mysterie.’ Zie het als een invitatie.
Ontvang het nummer en neem een abonnement via deze LINK
Eerlijke toegang tot gezondheid als beste geneesmiddel
Waar kan Nederland binnen haar coherentiebeleid de komende jaren het beste op inzetten als het gaat om het aanpakken van Vaccin- en Mondiale Gezondheidsongelijkheid? En hoe kunnen we dit zo concreet mogelijk vormgeven? Deze vragen staan centraal tijdens de tweede editie van Het Grote Coherentiedebat op vrijdagmiddag 8 december in Dudok, Den Haag. Het debat is ook online te volgen.
Lees artikelRozen in de woestijn
In het hart van de woestijn, waar de hoop niet breed is gezaaid, bewijst Desert Roses dat er bloemen op de meest onverwachte plaatsen kunnen bloeien: ze daagt de bestaande normen uit, binnen een gemeenschap die meisjes als kapitaal ziet – om voor een vroeg huwelijk in te zetten. In Kenia laat Rael Lomoti ze nu door het meisjesvoetbal de kracht van het onderwijs inzien. Een reportage.
Lees artikelDonkere wolken?
Zelfs rasoptimist Paul van den Berg ziet weinig sprankjes hoop als hij door de lens van ontwikkelingssamenwerking naar de aankomende Tweede Kamerverkiezingen kijkt. In deze blog legt hij uit waarom, maar eindigt hij toch nog met een zonnestraaltje achter de wolken.
Lees artikel