journalistiek over mondiale samenwerking

Deel drie van de blogserie over hoe je ervoor kunt zorgen dat er binnen projecten en programma’s aandacht is voor de meest kwetsbare mensen die nu meestal nog worden buitengesloten, ook door ontwikkelingsorganisaties. Vandaag het woord aan Henk van Stokkom.

Effective, impact, gender, interventies, ODA, IATI…..

Een wolk van woorden hangt om internationale hulp, internationale solidariteit of hoe we het ook willen noemen. Maar nieuwe en andere woorden en afkortingen veranderen weinig aan honger en gebrek aan water in de wereld van mensen ten zuiden van Lake Shalla in Ethiopië. Op lange termijn vast wel. Maar niet morgen, of volgende week. We waren ten zuiden van Lake Shalla, zo’n dikke driehonderd kilometer ten zuiden van Addis Ababa.

Er wordt daar al enige tijd door een aantal partijen gesleuteld – letterlijk – aan bijna 30 kilometer pijpleiding om water naar diverse plaatsen in de regio te brengen. De bevolking heeft meegeholpen en ook de overheid heeft haar steentje bijgedragen. De leidingen zijn ingegraven, de reservoirs zijn er en één van de extra bronnen is geboord.

Bij de bron aangekomen zien we de pomp klaarliggen en alle andere benodigdheden zijn er inmiddels. Er is alleen nog een probleem met een aantal koppelingen. Geleverd en in het land, maar nog niet ter plekke.

Gezond water

Het water uit het meer is te zout en alkalisch en daardoor eigenlijk niet bruikbaar. Zeker niet als drinkwater. Ook het grondwater dichtbij het meer is te zout. Dus het water is ook niet geschikt om mee te irrigeren.

Het oppervlaktewater dat gebruikt wordt komt nog te vaak uit plassen en poelen en zorgt voor veel van de voorkomende ziekten in het gebied met zo’n 15 dorpen. Amoebedysenterie, Trachoma en diarree zijn er aan de orde van de dag. Inmiddels is de bewustwording rond het nut en de noodzaak van gezond water behoorlijk verbeterd. Maar dat betekent dat er enorm veel tijd besteed wordt aan het van ver halen van jerrycans met schoon water. Het is daardoor ook duur op de watermarkt in de dorpen.

Dus na de voorbereidingen, berekeningen en studies werd besloten om op grote afstand van het meer nog een extra bron te boren en het pijpleidingnet – dat al bestond – verder uit te breiden in de richting van de betrokken 15 dorpen. Dat is inmiddels gelukt. Ook de nieuwe pijpleiding ligt er.

Dus nog even aansluiten en ‘voilá’: schoon bronwater voor zo’n 140.000 mensen tot vlakbij huis.

De kosten zullen voor de bewoners fors dalen en de inkomsten van de verkoop van het water gaan bijdragen aan het onderhoud van de hele installatie.

Openbare bijeenkomst

Maar ‘voilá’ bestaat hier natuurlijk niet. Het lijkt net Nederland. Er zijn problemen. En daarom waren we bij een bijeenkomst van alle betrokkenen uit de regio, het bedrijf dat druk doende is met de aanleg, het Oromia Water, Mineral and Energy Bureau de mensen van Woord en Daad.

De laatste loodjes verlopen moeizaam. Er blijkt gedoe met een partner en vandaag zijn we bij een dorpsbijeenkomst, een openbare bijeenkomst. Alleen kinderen worden met straffe hand weg gehouden bij de bespreking.

Twee oude vrouwen luisteren aandachtig toe. Klein, zeer tanig, maar ook fragiel. Ze blijken een groot deel van de dag te bedelen voor een paar slokken water. Hoe de rest van hun dag eruitziet kunnen we slechts raden. Uiteindelijk wordt alles besproken en veel wordt uitgesproken. Binnenkort zal het project worden afgerond, is het plan, en gelukkig lijkt iedereen een steentje bij te kunnen en willen dragen om dat doel te bereiken.

Slechts twee problemen

De vergadering op een terrein naast twee reuzententen van het World Food Programme loopt ten einde. Het huiswerk lijkt verdeeld. Wat beklijft is het gevoel dat woordenwolken wellicht nodig zijn bij de bepaling van langetermijnplannen, om iedereen op hetzelfde spoor te krijgen, enzovoorts.

Maar gelukkig zijn er ook nog redelijk eenvoudige plannen die op een redelijke termijn gewoon voorzien in water. Want uit de gesprekken wordt één ding heel duidelijk. Mensen hier hebben maar twee problemen: water en eten. Al het andere is geen probleem.  Dat is gewoon onbereikbaar in Shalla.

Misschien ooit, als de wolken van woorden zijn opgelost in succesvolle interventies…

Dit is de derde blog in een serie van 5. Het reisgezelschap wordt gevormd door Betteke de Gaay Fortman (adviseert ontwikkelingsinitiatieven vanuit haar eigen consultancybedrijf, Tunafasi, en is daarnaast directeur van Friendship Nederland), Dicky Nieuwenhuis (CEO van SeeYou), Henk van Stokkom (als adviseur betrokken bij verschillende vermogensfondsen die goede doelen financieel steunen, met name ook in de ontwikkelingssector), Rina Molenaar (CEO van Woord en Daad) en Wim Blok (kennisstrateeg bij Woord en Daad en als learning lead betrokken bij het beleidsthema ‘Reaching the unreached’).

Voor een projectupdate van het genoemde project van Woord en Daad, kijk op  https://www.woordendaad.nl/projectupdate-water-voor-shalla-januari-2023/